Stolarz, kolejarz, sportowiec, organizator i sędzia zawodów kolarskich, działacz organizacji sportowych, turystycznych i społecznych – oto resume dokonań Stanisława Krasuskiego.
Krasuski urodził się 4 maja 1908 roku we wsi Role (powiat łukowski) w rodzinie chłopskiej, s. Edwarda, właściciela gospodarstwa rolnego i Aleksandry z d. Zalewska. Miał rodzeństwo: trzech braci i dwie siostry.
Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Łukowie, w latach 1924-1928, był uczniem klasy rzemieślniczej Państwowej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie, zdobywając zawód stolarza. Po zdaniu ostatnich egzaminów podjął pracę na stacji PKP Warszawa Wschodnia przy remontach wagonów, gdzie był również członkiem kolejowej jednostki Straży Pożarnej. Pod koniec 1929 roku przeniósł się do Siedlec i zatrudnił w wagonowni węzła kolejowego w charakterze stolarza. Stale podnosił swoje umiejętności zawodowe urządzając na strychu domu przy ul. Starowiejskiej 51 własny warsztat stolarski, w którym po godzinach pracy na stacji kolejowej realizował zlecone mu prace. Wytwarzał sanki, narty, kajaki, ramy do obrazów religijnych (zachowały się m.in. w kościele parafialnym w Krzesku) i inne przedmioty użytkowe z drewna.
Zamiłowania do ćwiczeń cielesnych i sportu sprawiły, że w 1929 roku zaczął czynnie uprawiać kolarstwo. Już w 1930 roku jako zawodnik Siedleckiego Towarzystwa Kolarskiego zdobył tytuł mistrza miasta Siedlce. W następnych latach wielokrotnie stawał na podium i zajmował czołowe lokaty w wyścigach kolarskich o mistrzostwo Siedlec i Województwa Lubelskiego oraz w regionalnych wyścigach jednodniowych i kilkuetapowych. W 1932 roku wraz z ekipą kolarzy STK Siedlce uczestniczył w ważnym ze względów politycznych i propagandowych ogólnopolskim wieloetapowym Wyścigu do Morza Polskiego na trasie Warszawa – Gdynia – Warszawa.
Podczas II wojny światowej pracował w siedleckim węźle kolejowym na stanowisku pomocnika maszynisty, a później maszynisty parowozu. W 1943 roku w trakcie prowadzenia pociągu w wyniku upadku ciężkiego lewara doznał silnego stłuczenia stopy z otwartą raną. Był leczony w jednym z warszawskich szpitali, a w latach późniejszych w Szpitalu Miejskim w Siedlcach. Przeszedł kilka operacji, ale nie zgodził się na amputację stopy. Uraz ten dokuczał mu do końca życia. Pozwalał na dalszą pracę zawodową na stacji PKP w Siedlcach, ale z powodu tej ciężkiej kontuzji musiał przerwać czynne uprawianie kolarstwa.
Jednak nie rozstał się z ulubionym sportem. W 1948 roku założył sekcję kolarską w Klubie Sportowym ZZK Ognisko Siedlce, w której opiekował się młodymi sportowcami. Przez wiele lat działał w strukturach terenowych Polskiego Związku Kolarskiego. Ponadto od 1950 roku po ukończeniu kursu był sędzią zawodów kolarskich klasy państwowej. Aktywnie uczestniczył w organizacji w Siedlcach lokalnych imprez szosowych i torowych na stadionie, a gdy Siedlce były miastem etapowym także regionalnych m.in. Mazowieckiego Wyścigu Pokoju i Wyścigu Dookoła Mazowsza.
Z jego inicjatywy od 1960 roku organizowano z bazą w Siedlcach kilkuetapowy Wyścig Dookoła Podlasia, najpierw w kategorii seniorów, a następnie w kategorii juniorów starszych i młodszych (odbyło się 50 edycji, ostatnia w 2013 roku). Będąc pracownikiem PKP w latach 60-tych namówił władze kolei do wykorzystania przy organizacji tych wyścigów taboru kolejowego. Kolarze i działacze byli kwaterowani na bocznicach stacji w wagonach – salonkach, a w kolejnych dniach, gdy zawodnicy ścigali się na szosie, salonki były przemieszczane do następnych miast etapowych: Łukowa, Międzyrzeca Podlaskiego, Białej Podlaskiej, Parczewa. Nietypowe, ale dobre warunki zakwaterowania zapewniały mocną obsadę, zachęcały do udziału w tych wyścigach znanych kolarzy z wielu klubów.
Od końca lat 40-tych pomagał społecznie przy organizacji imprez sportowych również w innych dyscyplinach, odbywających się pod patronatem Powiatowego Komitetu Kultury Fizycznej oraz koła LZS Siedlce.
Inną jego pasją z czasem stała się turystyka i krajoznawstwo. W 1957 roku przy Dziale Wagonownia Węzła PKP z jego inicjatywy powstało drugie w mieście koło PTTK, którego został pierwszym prezesem. Koło skupiało pracowników siedleckiego węzła PKP, a także osoby z zewnątrz m.in. siedleckich lekarzy, pasjonatów turystyki: Feliksa Hłaskę, Tadeusza Jeznacha i Zdzisława Szewczyka. Czynnie uprawiał turystykę kolarską. Zorganizował wiele rajdów kolarskich po Polsce, zlotów turystycznych, wyjazdów w polskie góry na narty. Zainicjował również turystykę zagraniczną, organizując dla członków koła wyjazdy wagonami – salonkami do kilku krajów. Pierwszy wyjazd 32-osobowej grupy do Czechosłowacji odbył się w 1960 roku. Był Przodownikiem Turystyki Kolarskiej, członkiem władz Oddziału PTTK w Siedlcach (wiceprezes w latach 1959-63) oraz członkiem Komisji Kolarskiej przy ZG PTTK w Warszawie.
Zmarł 31 marca 1968 roku z powodu postępującego nowotworu stopy. Pochowany na Cmentarzu Janowskim w Siedlcach. Żonaty od 1936 roku z Pauliną Janiną z d. Wysokińska (1910-1986), syn Antoni (ur. 1937 r.) i córka Alicja. Syn Antoni i wnuk Wojciech Krasuski (ur. 1961 r.) kontynuowali jego tradycje, udzielając się przy organizacji i sędziowaniu imprez kolarskich.
źródło: własne / archiwum Sławomira Kindziuka; foto: archiwum Sławomira Kindziuka
