Polityka władz carskich, traktujących polskie organizacje sportowe z nieufnością, sprawiła że w Siedlcach do odzyskania niepodległości powstało niewiele stowarzyszeń propagujących sport.
Pierwszą dyscypliną sportową, którą siedlczanie uprawiali wyczynowo było kolarstwo. Dyscyplina rozwijała się w Królestwie Polskim równolegle z jej rozwojem w krajach europejskich. Inne dyscypliny docierały na ziemie polskie z kilkunastoletnim opóźnieniem. W 1888 roku dwa lata po powstaniu towarzystwa w Siedlcach założono konsulat Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów. Skupiało ono osoby, które popierały kolarstwo, a członkowie dzielili się na honorowych, rzeczywistych, zwyczajnych, prowincjonalnych i korespondentów. Członkowie korespondenci, tzw. konsulowie byli przedstawicielami WTC w terenie. Pierwszym konsulem WTC został Stanisław Gorazdowski z Siedlec. Następnie konsulaty powstawały w innych miastach, założono ich 77
Od początku siedlecki konsulat WTC organizował wyścigi na szosach oraz przejażdżki i wycieczki, nazwane dziś rajdami rowerowymi. Brali w nich udział również cykliści niezrzeszeni. W 1895 roku w Siedlcach na szosie brzeskiej został zorganizowany wyścig na 25 wiorst, który wygrał Jan Abramowicz, drugi był Gorazdowski, a trzeci Stanisław Izemberger. W kolejnych latach w Siedlcach organizowano wyścigi, a członkowie konsulatu brali udział w wyścigach międzymiastowych, np. Siedlce – Warszawa, Warszawa – Kielce. Najlepszym siedleckim kolarzem pod koniec XIX wieku był Jan Abramowicz, do czołówki należeli także Stanisław Barański, Czesław Schmidt i Hipolit Cieszkowski.
Początkowo WTC było stowarzyszeniem elitarnym, zakładali je bogaci mieszczanie, z czasem dołączali do nich osoby z innych warstw społecznych, a także kobiety i młodzież szkolna. W 1895 roku siedlecki konsulat WTC liczył 17 kolarzy, później przyjęto m.in. Jana Lehmana, Władysława Wojtowicza, Aleksandra Michnę i Aleksandra Sławinę. Na początku XX wieku za najlepszych siedleckich kolarzy uznawani byli m.in. Aleksander Chrupek, Władysław Fałdowski, W. Karaskiewicz. W 1909 roku konsulat miał 21 członków, rok później konsulem został wybrany Leon Makowski, kasjerem Wiktor Żmijewski, kapitanem sportowym Władysław Fałdowski, a zastępcą Eustachy Peycz, sekretarzem Jan Szymborski.
Istotną rolę w rozwoju na ziemiach polskich sportów strzeleckich odegrały zakładane od lat dwudziestych XIX wieku bractwa kurkowe i towarzystwa strzeleckie. Pod koniec tego wieku w Siedlcach powstało Towarzystwo Prawidłowego Polowania, otwarte na podstawie ukazu. Znalazło się ono pod zarządem Ministerstwa Ziemskiego i Majątku Narodowego. Członkami mogli być ci, którzy posiadali pozwolenie na broń, a opłata członkowska wynosiła 12 rubli na rok. Celem działania tego towarzystwa było m.in. prawidłowe polowanie, rozmnażanie zwierzyny, tropienie kłusowników, trzebienie drapieżników i doskonalenie się w strzelaniu. W 1900 r. towarzystwo urządziło na miejskiej ziemi, za szosą garwolińską, w okolicach Żelkowa strzelnicę do ćwiczeń praktycznych. W 1912 roku liczyło ono 58 członków, a przychody wynosiły 482 ruble 37 kopiejek.
źródło: własne / archiwum Sławomira Kindziuka; foto: Antoni Krasuski
